AVRUPA BİRLİĞİ (EU) LASTİK ETİKETLEMESİ

Lastiklerin etiketlenmesi 01 Kasım 2012'den itibaren zorunlu hale geldi. Regulation (EC) No 1222/2009 of the European Parliament and of the Council of 25 November 2009 on the labelling of tyres with respect to fuel efficiency and other essential parameters

Lastik etiketi, gıda paketlemede veya çamaşır makinesi, buzdolabı gibi beyaz eşyada kullanılanların benzeridir.



Lastik etiketleri lasik alacaklara karşılaştırma yapabilecekleri, hangi lastiği alacaklarına karar vermelerini koaylaştıracak bilgiler vermek amacıyla verilmektedir. Lastiklerin önemli istatistiklerinin markalar arasında anlamlı karşılaştırmalarının yapılabilmesi amacıyla etiketler her marka lastik için standard formattadır.


GEREKLİ BİLGİLER

Lastik etiketi, yakıt ekonomisi, ıslak tutuş ve dış gürültü olmak üzere üç anahtar alanda bilgi sunmaktadır.

YAKIT EKONOMİSİ

Yuvarlanma direnci, lastikle yol arasındaki yuvarlanma sırasındaki deformasyona bağlı olarak ortaya çıkan ve lastiğin yapıldığı malzemenin etkilediği bir dirençtir. Lastikler, yuvarlanma dirençlerine bağlı olarak taşıtın yakıt tüketiminin yaklaşık %20'sinden sorumludur. Lastik imalatçıları bu direnci azaltamk için yoğun çaba harcamaktadır.

Yuvarlanma direncinin azaltılması, yakıt ekonomisini iyileştirmektedir. Örneğin A ve G dereceli lastikler arasındaki yakıt tüketimi farkı %7,5 kadar olabilir. Ortalama bir binek otomobili için bu yaklaşık 0,65L/100km farktır.
Şöyle ki ‘F’ sınıfı yerine ‘A’ sınıfı lastikler kullanıldığında, bir yıllık yakıt tasarrufu 100 litre kadar olabilir ki bu da yılda yaklaşık 450 TL tasarruf demektir.(Yılda 15,000 km kadar yol kateden benzinli bir otomobil için)

Düşük yuvarlanma direnci, daha az yakıt tüketimi ve aynı zamanda daha az zararlı emisyon üretimi demektir.

CO2 emisyonlarının önemli düzeyde azaltılması çevre açısından da yararlıdır.

ISLAK TUTUŞ

Lastikler taşıtın frenleme başlangıcından tam durmasına kadar olan durma mesafesinde önemli rol oynamaktadır. Islak zeminlerdeki durma mesafeleri, lastikle yol arasındaki su miktarına bağlı olarak kuru zemindeki durma mesafeleriyle karşılaştırıldığında daha uzundur. Lastiğin yuvarlanma yüzeyine açılan dişler, suyun atılması için tasarlanır ve lastik imalatçıları için diğer bir anahtar araştırma alanıdır.
Frenleme cevabı, ıslak zemindeki lastik performansı için önemli bir elemandır ve güvenlik için gereklidir. A ile G dereceli lastikler arasındaki frenleme mesafeleri farkı %30 kadar olabilir.
Örneğin, ıslak zeminde 80 km/h hızla giden bir otomobilin tam frenlemesinde 'A' vaya 'F' sınıfı lastiklerle ıslak frenleme mesafeleri arasındaki fark 18 m kadar olabilir.

Yüksek hızlardaki frenlemelerde bu oldukça önemli bir yol güvenliği farkı oluşturur.

GÜRÜLTÜ

Dış lastik gürültüsü desibel (dB) olarak ölçülür ve 2016'da yürürlüğe girecek olan yeni Avrupa lastik dış gürültü düzeyleri ile karşılaştırılır.

  1. siyah ses dalgası= halen gelecekteki Avrupa limitinin 3dB altında
  2. siyah ses dalgası= halen gelecekteki Avrupa limitiyle uyumlu
  3. siyah ses dalgası= güncel Avrupa limitiyle uyumlu

Lastik gürültüsü lastiği satınalmada hayati öneme sahip bir faktör olmayabilir. Fakat, uzun süre otoyolda araç kullananların sürüş konforu için yardımcı olabilir. Bugüne kadar bilinmesi mümkün olmayan lastik gürültü düzeyleri, bundan sonra lastik etiketlerin görülecek ve satınalma tercihinde bir seçenek oluşturabilecek.

Lastik etiketlerinde üç farklı gürültü dalga sembolü bulunacak. Daha fazla dalga, daha gürültülü lastik anlamına gelecek. Bir dalga, en iyi performansı gösterecek ve böyle bir lastiğin gürültü düzeyinin geleceğin yasal sınırının en az 3 dB altında olduğu anlamına gelecek. Üç siyah dalga en zayıf performanı gösterecek ve mecut maksimum sınır ile 2012 - 2016 arasında yürürlüğe girecek 661 no'lu Regülasyiondaki yeni düşük limit arasında bir değeri temsil edecek.


LASTİK ETİKETLERİNİN OKUNMASI

1. YAKIT VERİMİ/YUVARLANMA DİRENCİ


  • Yakıt ekonomisi CO2 emisyonlarının ve sürüş maliyetinin azaltılması bakımından önemlidir. Her lastik, lastik etiketinde yakıt ekonomisi bakımından derecelendirilir.
  • Lastikler, A yakıt ekonomisi en iyi, G yakıt ekonomisi en kötü olmak üzere A ile G arasında derecelendirilir.
  • Her kategori arasındaki fark, yakıt ekonomisinde %3-4 artış veya azalış anlamına gelmektedir.
  • D kategorisinin kullanılmadığına dikkat ediniz..

2. ISLAK TUTUŞ/FREN PERFORMANSI


  • Islak tutuş, lastiğin ıslak yollarda ne kadar çabuk durabileceği ile ilgili kritik bir güvenlik özelliğidir.
  • Lastikler, A ıslak zemindeki en kısa durma mesafesi, G ıslak zemindeki en uzun durma mesafesi olmak üzere A ile G arasında derecelendirilir.
  • Her kategori arasındaki fark, durma mesafesinde ekstra bir veya iki otomobil boyu (3-6 metre) anlamına gelmektedir.
  • D ve G kategorilerinin kullanılmadığına dikkat ediniz.

  • 3. GÜRÜLTÜ EMİSYONU/DIŞ GÜRÜLTÜ

  • Bu lastik tarafından üretilen dış gürültü ile ilişkilidir ve dB olarak ölçülür.
    Ses dalgası diyagramında görüldüğü gibi, üç gürültü düzeyi bulunmaktadır. Daha çok siyah dalga, daha gürültülü lastik demektir.

  • BU YASA TÜM LASTİKLERE UYGULANACAK MI?
    • Lastik etiketi tüm otomobil, 4x4, minibüs ve kamyon lastiklerine uygulanacak
      Ancak, şunlara uygulanmayacaktır:
    • Yol dışı yasal lastikler (ör. yarış lastikleri)
    • Tekrar diş açılmış lastikler
    • T-tipi, geçici stepne lastikler
    • Klasik otomobil lastikleri
    • 1990 öncesinde imal edilen lastikler
    © Selim Cetinkaya