Selim ÇETİNKAYA

Arabanızı kışa hazırlayın


Soğuk hava aracınızda var olan problemleri daha kötü yapmaktadır. Herhangi bir zamanda başınıza geldiğinde sorun olmayan bir olumsuzluk kışın geldiğinde ölümcül olabilir. Bu nedenle koruyucu kış bakımı bir zorunluluktur. Bakımlı bir araçla kış koşullarında sürüş çok zevklidir. Bakımla ayrıca aracınızın ömrü uzar ve satış fiyatı yüksek olur. Periyodik bakım, sizi sıkıntılardan kurtulabilirse de, kışa girmeden önce almanız gereken bazı önemli önlemleri burada vurgulamayı yararlı buluyoruz. Bu önerilerden bazıları sizin yapabileceğiniz, diğerleri ise oto teknisyenini gerektiren uyarılardır. En iyi planlama kılavuzu, aracınızın kataloğudur. Kataloğu okuyarak, imalatçının önerilerine ve servis takvimine uyunuz. Kışın hızlı araç kullanmayınız. Kötü havalarda mümkünse yola biraz daha erken çıkınız.

  • Motor Performansı - Normalde çok iyi çalışmayan bir motor, kötü hava koşullarında çok daha zor çalışır veya hiç çalışmayabilir. Motorun zor ilk hareket, bozuk rölanti ve avans ayarı, stop etme, düşük güç gibi sürüş problemleri varsa iyi bir serviste ayarlattırınız. Hava, yakıt, PCV, vb. filtreleri.) katalogda belirtilen sürelerde (tozlu koşullarda daha da kısa sürelerde) değiştiriniz.
  • Yakıt - Yakıt sistemindeki nemin donmasını önlemek için, deponuza ayda bir kez bir şişe buz önleyici katık ekleyin. Yakıt deponuzu yarıdan fazla dolu tutun. Dolu tutulan yakıt deposu borulardaki donmayı önleyecektir.
  • Yağ - Motorun yağını ve yağ filtresini katalogda belirtilen sürelerde (genellikle her 5 000...10 000 km de bir) değiştiriniz.
  • Soğutma Sistemi - Soğutma sistemi iki yılda bir tamamen boşaltılıp yıkanarak tekrar doldurulmalıdır. Soğutma sıvısının seviyesi, durumu ve konsantrasyonunu kontrol ediniz ve eksilmişse ilave ediniz. (Genellikle 50/50 antifriz/su karışımı önerilmektedir.) Motor tamamen soğumadan radyatör kapağını açmayınız! Termostatın çalışıp çalışmadığını, kayışların, kelepçelerin ve hortumların sıkılık ve durumlarını kontrol ediniz veya ettiriniz.
  • Ateşleme sistemi - İlk harekete geçme zorluklarına karşı ateşleme sisteminizi kontrol ettiriniz.
  • Cam Silecekleri - Cam sileceklerinizi ve camlarınızı temiz tutunuz. Cam sileceklerinin çalıştığından emin olunuz.Aşınmış, sertleşmiş sileceklerinizi değiştiriniz. Bulabilirseniz, buzlanmaya karşı gelmek için kış silecek lastikleri alınız. Cam sileceği sıvısı deposunu doldurunuz ve sileceklerle far yıkayıcılarınızı kısa bir süre yıkama modunda çalıştırarak tesisatlarının sıvı ile dolmasını sağlayınız. Yeterli miktarda cam silecek suyu stoklayınız. Aracınızda bir de buz kazıyıcı taşıyınız.
  • Isıtıcı/Defroster - Yolcu konfor ve sürücü görüşünün açık tutulması için, ısıtıcı ve defrosterin iyi durumda olması gerekir. Herhangi bir sorun varsa mutlaka gideriniz.
  • Akü - Aküleri kışın oldukça zor bir görev beklemektedir. Soğuk motoru çevirmek için çok daha fazla enerji gerekmektedir. Kışa girmeden önce akünüzü kontrol ettiriniz. Zayıfsa şarj ettiriniz veya eski ise değiştiriniz. Sizin yapabilecekleriniz, kutupları ve kablo başlarını tel fırça ile fırçalamak, tüm yüzeyleri temizlemek, bağlantıları sıkmak olabilir. Eğer kapakları açılıyorsa akünün içerisindeki sıvı seviyesini kontrol edebilir, eksikse saf su ekleyebilirsiniz. (Akü sıvısı asitlidir cildinize ve üzerinize sıçramamasına özen gösterin sıçraması halinde derhal bol su ile yıkayın. Akü yüzeyindeki artıklara dokunmayınız, akü ile çalışırken gözlük ve lastik eldiven giyiniz.
  • Lambalar - Tüm lambaları kontrol ediniz ve çalıştıklarından emin olunuz. Lambaların üzerini kaplayan yol kirlerini ıslak bir bezle temizleyiniz. Görüş azaldığında mutlaka farlarınızı yakınız. Çok kötü görüş koşullarında mümkünse bir kenara park ederek, görüşün iyileşmesini bekleyiniz.
  • Egzoz Sistemi - Kaçaklara karşı egzoz sisteminizi kontrol ettirin. Gövde ve döşemede küçük delikler olup olmadığını kontrol ediniz. Aracınızı kapalı garajda çalıştırarak ısıtmayınız. Egzoz dumanı ölümcül olabilir. Soğuk hava sadece aracınızda var olan problemleri daha kötü yapacaktır.
  • Tekerlek ve Lastikler - Lastiklerinizin dişlerinin durumunu kontrol ediniz. Eski lastiklerle kışa girmeyiniz. Aşınmış lastiklerin kışın kullanılması başınıza büyük sorunlar açabilir. Mümkünse kar - kış lastiği kullanınız. Yedek lastiğinizi de kontrol ederek iyi ve hazır durumda olmasını sağlayınız. Lastik basınçlarınızı ayda bir (soğukken) kontrol ediniz.
  • Fren Sistemi - Frenlerin eşit tuttuğunda emin olunuz. Bir tarafa çekmesi tehlikeli kaymalara sebep olabilir.
  • Gövde Bakımı - Kışa karşı korunmak için sizin sıcak giysiler giydiğiniz gibi, aracınızın da korunmaya ihtiyacı vardır. Bildiğiniz gibi kışın yollar buzlanmaya karşı tuzlanmaktadır. Yol tuzlarının aracınızın metal kısımlarını çürütmemesi, boyasını bozmaması için, mümkünse, aracınızı ayda en az iki defa yıkayınız. İyi bir cilalama da gereklidir. Cila yağışla gelen kirleticilerin araç yüzeyine yapışmasını önlemektedir. Aynı kirleticiler lastiklerinize de zarar vermektedir. Onlar için de koruyucu sıvılar satılmaktadır. Kullanarak ömürlerini uzatabilirsiniz. Kışın aracınızın içini de en az bir kez temizleyiniz.
  • Yardımcı Araçlar - Kış güvenliği açısından taşıtınızda cep telefonu, battaniyeler, ilk yardım çantası, uyarı araçları (ör. ışıldak, reflektör), marş kabloları, kum veya paspas (çekiş için), çekme halatı, tekerlek zincirleri, el feneri, buz kazıyıcı, kar fırçası, küçük bir kürek, eldiven, bot ayakkabı; uzun yolculuklar için ayrıca bir paket mum, bir miktar yüksek enerjili kuru gıda, su, ekstra battaniye ve gerekli ilaçları bulundurunuz.

Kış Sürüş Güvenliği
Aşırı soğuk, kar, buz ve sürüşü çok tehlikeli hale sokabilmektedir. Karlı kış koşullarında hasar ve yaralanmalı kazalardan korunmanın en iyi yolu, zorunlu olmadıkça taşıt kullanmamaktır. Fırtınalı havalarda özellikle uzun yola hiç çıkmayınız. Kış kullanımı zorunlu ise, taşıtın buna hazırlanması, dikkatli sürülmesi ve olası durumlara karşı hazırlıklı olunması gereklidir. Aşağıdaki öneriler kış sürüşlerinizi güvenli hale getirmenize yardımcı olabilir:
  • Camların buharlanmasını önlemek ve temiz hava girişi sağlamak için camlardan birini hafifçe açık bırakınız.
  • Yakıt deposunda su yoğuşmasını önlemek için, depoyu mümkün olduğu kadar dolu tutunuz.
  • Meteoroloji bültenlerini, trafik yol durumu raporlarını dinleyiniz ve seyahatinizi ona göre planlayınız.
  • Diğer sürücüler tarafından iyi görülebilmeniz için, cam sileceklerinizi çalıştırdığınız her koşulda farlarınızı açık tutunuz.
  • Şürüşe başladığınızda frenlerinizin ne kadar etkili olabildiğini test ediniz.
  • Köprü, viyadük, üst geçit ve gölge alanların diğer kesimlerden daha önce donmaya başladığını unutmayınız. İlerinizdeki bu gibi tehlikeli noktalara karşı daha dikkatli olunuz. Bu kesimlerde frene basmayınız, yavaşça hız azaltınız ve taşıtı olabildiğince kararlı tutunuz.
  • Kış sürüşlerinde trafik akışı iyi olan yollarda kalmaya gayret ediniz. Düşük viteste sürünüz, beklenmeyen durumlara karşı daha dikkatli olunuz ve diğer taşıtlarla aranızdaki güvenli takip mesafenizi normalde bıraktığınızın en az iki katına çıkarınız. Kaygan yollarda bu mesafeyi daha da artırınız.
  • Fırtınalı havada uzun yola çıkmak zorunda kalırsanız yavaş gidiniz. Gideceğiniz yol ve muhtemel varış saatiniz hakkında birilerine bilgi veriniz. Böylece herhangi bir gecikme söz konusu olduğunda yetkililerin sizi araştırmaları ve size ulaşmaları mümkün olabilecektir.

Kaymalar - Kışın genellikle frenleme, hızlanma ve dönüşler sırasında kaymalar olmaktadır. Böyle bir durumda kaldığınızda aşağıdaki işlemleri uygulayabilirsiniz.

    Aracınız arkadan itişli ise;
  • Ayağınızı frenden uzak tutunuz.
  • Vitesi boşa alınız.
  • Direksiyonu, aracın önünün gitmesini istediğiniz yöne çeviriniz ve tekerleklerde kayma sona ermeden önce direksiyonu tekrar geriye düzeltiniz.
  • Kontrolü sağladıktan sonra, yavaşça hızlanabilirsiniz.

    Ön tekerlek kaymaları sert fren ve hızlanmadan kaynaklanmaktadır. Bu durumu düzeltmek için;

  • Fren ve gaz pedalının ikisinden de ayağınızı çekiniz.
  • Vitesi boşa alınız.
  • Eğer çekiş kaybından önce ön tekerlekleri yönlendirdiyseniz, direksiyon simidini döndürmeyiniz. Eğer tekerlekler hafifçe yana kayıyorsa hafifçe fren yapınız.
  • Tekerleklerin yolu kavramasını bekleyiniz. Çekiş sağlandığında, direksiyon kontrolünü de yeniden kazanmış olacaksınız.

    Frenleme sırasında tekerlek kilitlenmesi oluyorsa;

  • ABS (anti-lock) freniniz varsa, freni pompalamayınız.
  • ABS niz yoksa, kilitlenme çözülünceye kadar freni gevşetiniz ve yavaşça tekrar frenleyiniz.

Kara saplanma - Aracınız kar veya çamura saplanırsa aşağıdakileri uygulayabilirsiniz:

  • Tekerlekleri düz durumda tutarak aracınızın düz gitmesini sağlayınız. İleriye gidemiyorsanız, önce geriye, sonra tekrar ileriye doğru gitmeye çalışınız.
  • Elle kumandalı vites kutusu kullanıyorsanız, tekerleklerin kaymasını önlemek için vitesi 2. vitese alınız. Motoru stop ettirmeden ve çekişi sağlayıncaya kadar gaza yavaşça basınız.
  • Kara saplandığı için ilerleyemeyen aracınızın tekerleklerine yol açmak için hafif ileri geri yapınız ve giderek bu mesafeyi artırınız. Tekerleklerin kaymaması ve zemini oymaması için fazla güç kullanmayınız. Eğer başarılı olamazsanız, tekerleklerin önüne kum, vb. dökünüz veya paspas seriniz.
  • Dışarıda park ettiğinizde taşıtınız kara gömülmüşse veya karda geri gitmişseniz, tekrar çalıştırmadan önce karın egzoz borusunu kapatmamış olduğundan emin olunuz. Karla kapanan egzoz boruları taşıtın içine egzoz gazı dolmasına, karbon monoksit zehirlenmesine, hastalanma hatta ölüme yol açabilmektedir.
  • Karda mahsur kalırsanız, aracınızın iki ucunda güvenli mesafede iki ışıldak yakınız. Karın egzoz borusunu kapatmasına izin vermeyiniz. Taşıtın içinde kalınız ve temiz hava girişi için bir camı hafifçe açık bırakınız. Battaniyelere sarınınız ve sıcak kalmak için kaloriferi saatte birkaç dakika çalıştırınız.

Yola çıkmadan önce, yolun durumunu öğrenmek için, Karayolları Genel Müdürlüğü'nün "Yol Durumu / Road Conditions" sayfasından bilgi alabilir,
yardım için 154 (Alo trafik)'ü arayabilirsiniz.

© S. Çetinkaya. Kaynak göstererek alıntı yapabilirsiniz.